به گزارش خبرنگار تعلیم و تربیت خبرگزاری فارس، سعیدرضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در کنگره بینالمللی جندیشاپور گفت: شهر دانشگاهی جندیشاپور قدمت و پیشینه ۸۰۰ ساله نسبت به همه دانشگاههای برتر جهان دارد.
وی افزود: ما با جهان تعامل داریم و با جهان و برای جهان و جهان در ما، ما جهان را میسازیم، لذا این اولین بودنها نباید غرور نابجایی در ما ایجاد کند. ضعفی که الان ما داریم این است که میراث تاریخی ما در خاک است و برقرار نیست و این یک ضعف تاریخی برای ماست که دانشگاه دوم جهان و بنای آن وجود دارد و در حال کار کردن است و احیا شده، اما جندیشاپور ما به خاطر افراط در تاریخ و جنگهای تاریخی و خراب کردن میراث گذشته از بین رفته اما به همت عزیزان ما نام و یادش در حال کار کردن است.
عاملی ادامه داد: نکته دیگر این است که جندیشاپور مزیت های خیلی زیادی دارد و محصول همکاریهای ملل است.
وی ادامه داد: تجربههای دانشی یونان و هند حداقل به عنوان دو پایه مهم در جندیشاپور بروز پیدا کرده است. جندی شاپور دانشگاهی است که برای اولین بار در آن بیمارستان تأسیس و برای اولین بار در آن تفکیک بین دانش پزشکی و داروسازی اتفاق افتاده است و اولینهای زیادی در جندی شاپور اتفاق افتاده است که نیاز داریم آنها را برجستهسازی کنیم.
عاملی با بیان اینکه با ورود اسلام به ایران و فتح جندیشاپور، جندی شاپور برقرار ماند، گفت: جندیشاپوریها بغداد را بنا کردند و دستمایههای اولیه جندیشاپور را بنا کردند بعد با شکوفایی بغداد جندیشاپور شروع به افت کرده که این بحث تنزل تمدنی را باید مورد توجه قرار داد.
عاملی با طرح این سوال که چطور پدیدههای تمدنی متولد میشوند و چه ارتباطی بین امر تمدنی و دین و دانش وجود دارد، خاطر نشان کرد: در درجه اول تمدن محصول یک امر ذهنی است و فکرهای بزرگ تمدنهای بزرگ را خلق میکنند و آرمانهای بزرگ عینیتهای تمدنی را خلق میکنند، لذا باید توجه کرد عملگرایی امروز باعث میشود بعضیها تصور کنند عمل همینطور اتفاق بیفتد. اما عمل تا زمانی که تفکر، اندیشه و اندیشمند وجود نداشته باشد نمیتواند اتفاق بیفتد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با تاکید بر اینکه بنیان امر تمدنی مبتنی بر تدوین احترام به انسان است، افزود: احترام به انسان شاهکار خلقت است و کسانی خلق تمدن کردند که انسان را محترم شمردند و کسانی باعث فروپاشی تمدن شدهاند که به انسان بیاحترامی کردند.
وی ادامه داد: انسان امروز به مراتب هوشیارتر از انسان دیروز است،به همین خاطر است که انسان امروز به معمولی بودن توجه دارد نه به استثنایی بودن، بنابرین نگرش ما به انسان و پدیدههای هستی، طبیعت، اشیاء، کوهها و آبها و انسان و احترام و به مخلوق خدا یک عنصر تمدنی است.
وی با تأکید بر اینکه تمدن را نباید در بناها و شهرهای بزرگ خلاصه کنیم، خاطرنشان کرد: مشارکت مردمی نقش اصلی را در تمدن شدن یک تمدن دارد و تا همه انرژیها جمع نشود یک امر تمدنی اتفاق نمیافتد.
عاملی با بیان اینکه تجمیع تخصصهای چند رشتهای در خلق یک امر تمدنی بسیار مهم است، گفت: اینکه پارسه چرا پارسه شد به خاطر این بود که پارسه حکمران و جایگاه انسان داشت و در آن فضای مرتبط با فضای اجتماعی وجود داشت و در عین حال بنا و ساختمانی و شکوه و جلال نیز داشت.
وی گفت: ایران سکوی حرکت و استوانه انقلاب اسلامی، پایگاه ما است. اینکه تمدن ما مدیون حکمرانیهای خوب هستند؛ تمدن محصول اسکندر نیست. اسکندر آمد تمدن را خراب کرد و میراث گذشتگان را خراب کرد. تمدن از دل حکمرانیهای خوب برمیآید و اگر حکمرانی قدرتمند باشد و جایگاه نظام حکمرانی تعیینبخش باشد، شاهد حکمرانیهای بزرگ خواهیم بود. یکی از شواهدی که این پهلوان امروز بیدار شده و بزرگ شده است، حکمرانی انقلاب اسلامی بوده که این عظمت را برای کشور به وجود آورده است.
وی خاطرنشان کرد: نظام شاهنشاهی نظام شاهمحور بود. نظام احترام به یک گروه و نادیده گرفتن جمعیت بزرگ دیگر بود. لذا نتوانست قدمی برای تمدنسازی بردارد، جز اینکه به کوروش و داریوش برگردد و امروز کوروش و داریوش وجود نداشته باشد، چیزی را خلق نکرد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه بنیان امر تمدنی ارزش دینی و الهی است، ادامه داد: ماهیت تمدنها شش خصلت برجسته دارد. در بعد فیزیکی و عینی پیچیدگی و ظرافت در درون تمدنها وجود دارد. تمدن ما محصول کارگری، کارورزی و نگاه زیبایینگرانه است و ساعتها، روزها کار کردهاند و محصول هنر کارگران ما این تمدن بوده است و ما محصول هنر و تمدنی هستیم که تمدنی شکل میگیرد.
وی به فرمایش امام راحل اشاره کردند که فرمود: «خدا کارگر است و کار وجود خداست» کار عطر خدا را دارد و تمدن ما به معنایی عطر خدا را دارد و جلوهگری میکند.
وی ادامه داد: نکته دوم،سادگی و قابل درک بودن عناصر تمدنی است. تمدنها ضمن اینکه کار پیچیده روی آنها شده است، ولی در چشم هستند، بیان میشوند، جذب میکنند.
عاملی نکته دیگر را در بعد فیزیکی تمدن، برجستگی و والایی و نمادین بودن دانست و گفت: تمدنها عضویت و احساس افتخار ایجاد میکنند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی یادآور شد: فناوری و پیشرفتگی عناصر مادی تمدنها هستند. موفقیتهای بزرگ در قالب ثبت اختراعات بزرگ قرار دارند که بعضی از اینها برای تاریخ نقطه عطف ایجاد میکنند، همانطور که صنعت چاپ و اینتنت در تاریخ یک نقطه عطف است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: ما نیازمند سازمان پیشرفته اجتماعی هستیم و نگاههای سلیقهای و مقطعی و کارهای موازی و پراکندگی در کارها تمدن ایجاد نمیکند. بعضی از کارهایی که در نظام اداری انجام میشود جای افسوس دارد و تا نظام دیوانسالاری ما درست نشود، توقع رشد و پیشرفتهای بزرگ را نباید داشته باشیم.
*روشنفکری و نگرشهای بلندنظرانه اجتماعی، تمدن ساز هستند
عاملی، روشنفکری و نگرشهای بلندنظرانه اجتماعی را تمدنساز دانست و گفت: تمدن محصول این است که هر کسی در موقعیت خود باشد و به حساب بیاید، بنابراین نباید به اعتبار احترام به روشنفکری، روحانیت را فراموش کنیم یا به قیمت احترام به روحانیت، جامعه روشنفکری را نادیده بگیریم، بنابراین گروههای برجسته و منابع برجسته اجتماعی باید مؤثر باشند.
وی ادامه داد: ما به ماندگاری و ریزش تمدنها باید توجه داشته باشیم. بعضی از تمدنها بالنده میشوند و رشد میکنند و بعضیها دچار ساییدگی و ریزش میشوند و میتواند بعضی از مقطعها احساس نزدیک به گذشته را کمرنگ کند، کما اینکه امروز اساساً به عنوان یک پدیده جدید قطع ارتباط گذشته به یک پدیده بیمارگونه در جهان تبدیل شده است و دنیای غرب دچار عدم پیوند با گذشته هستند.
* جدایی علم از دین پوچی علم را به وجود میآورد
وی خاطرنشان کرد: همه دانشگاههای بزرگ دنیا با دین پیوند داشتهاند، کما اینکه زمین دانشگاه هاروارد را یک کشیش اهداء کرده و دانشگاه آکسفورد محصول فعالیتهای کلیسایی بوده است و دانشگاه کمبریج در کنار کلیساهای بزرگ است و پایه آنها را نظام کلیسایی گذاشتهاند. این پشتوانه علم بوده است و اینکه بعضیها تلاش میکنند علم را از دین جدا کنند، در حال جدایی علم از خودش میباشند و این پوچی علم را به وجود میآورد.
وی ادامه داد: ما نیازمند تقویت خط تمدنی ایران از ایران باستان تا ایران انقلاب اسلامی هستیم.
وی گفت: من در کتابی دو جلدی با عنوان میراث تمدنی ایران باستان تا ایران انقلاب اسلامی شش دوره تمدنی را متمایز کردهام.
عاملی گفت: ما باید به عقب نگاه کنیم. وقتی به دوره پارینه سنگی قبلی برمیگردیم بحث ۳ یا ۴ هزار سال نیست. تمدن یک میراث دوره سنگی را دارد که دوره پیرینه سنگی، میانه سنگی، پارینه سنگی جدید و دوره فراپارینه سنگی برمیگردد و تا ۱۳ هزار سال قبل از میلاد وقتی به هزاره چهارم قبل از میلاد برمیگردیم، آغاز بروز شهرهاست. شهرهای بزرگ ما به ۳ هزار و ۵۰۰ سال قبل از میلاد برمیگردد و فلات ایران از هزاره سوم قبل از میلاد کانون تحولات بزرگ بوده است و تقسیم کار اجتماعی و حکومت در آن معنادار بوده است و بنیانهای مدیریت شهری به صورت بارز در آن وجود داشته است، بنابراین باید این خط تمدنی را دنبال کنیم.
وی گفت: چین راه ابریشم را به عنوان خط تمدنی نگاه میکند و این در حالی است که ما راههای شاهی را در دوره هخامنشیان که ۲۶۰۰ کیلومتر بوده است را به عنوان یک میراث بزرگ داریم بنابراین باید خط تمدنی خود را ترسیم کنیم و براساس آن حرکت کنیم.
انتهای پیام/
منبع: خبرگزاری فارس