به گزارش خبرنگار تعلیم و تربیت خبرگزاری فارس، محمود فتوحی رئیس دانشگاه صنعتی شریف در مراسم آغاز سال تحصیلی دانشگاه‌ها که با حضور وزیر علوم، تحقیقات و فناوری برگزار شد، اظهار کرد: امیدوارم که این شروع، سرآغاز موفقیت‌های بزرگ در سال تحصیلی پیش‌رو برای نظام تحقیقات و آموزشی عالی کشور باشد.
وی ضمن گرامیداشت هفته دفاع مقدس و یاد و خاطره شهدای گرانقدر هشت سال دفاع مقدس به ویژه شهدای دانشجو و دانشگاهی و 160 شهید دانشگاه صنعتی شریف، گفت: شروع سال تحصیلی زمان آن است که بار دیگر در مورد جایگاه دانشگاه در مسیر استقلال و توسعه کشور و دستیابی به رفاه و سرافرازی برای مردم تعمق کنیم.
فتوحی با اشاره گذشت پنجاه و پنج سال از تأسیس دانشگاه صنعتی شریف، افزود: نگاهی به نیم‌قرن گذشته نشان می‌دهد که دانشگاه‌ها و دانشگاهیان کشورمان هم در پیروزی انقلاب اسلامی و در دوران شکوفایی بعد از آن و هم در دوره دفاع مقدس، نقش مؤثری داشته‌اند. پس از آن نیز در چهار دهه اخیر، نقش محوری دانشگاه‌ها در پیشرفت صنعتی و اقتصادی کشور از احداث سدها و نیروگاه‌ها و بنادر تا توسعه صنایع بزرگ و کوچک و از توسعه نظام بهداشت و درمان تا ایجاد زیرساخت‌های الکترونیکی و مخابراتی و اینترنت و نظایر آن قابل انکار نیست.
وی ادامه داد: امروز در شرایطی که بدخواهان این کشور با اعمال تحریم‌های ظالمانه قصد به زانو درآوردن این مردم را داشته‌اند، شاهدیم که نیازهای کشور در حوزه‌های مختلف صنعتی، اجتماعی و خدمات عمومی اعم از آموزش، بهداشت دفاع و امنیت به دست دانشگاهیان یا با کمک دانشگاهیان مرتفع شده است. فراتر از آن دانشگاه‌ها و دانشگاهیان کشور توانسته‌اند در بسیاری از حوزه‌های نوین علمی نظیر فناوری نانو، سلول‌های بنیادی، فناوری هسته‌ای و صنایع دفاعی، سرآمدی کشور در این حوزه‌ها را رقم بزنند.
رئیس دانشگاه صنعتی شریف افزود: در شرایطی که دنیا و از جمله کشورمان در مقابل چالش‌های عظیمی همچون مشکلات اقتصادی، ظهور همه‌گیری کرونا، کمبود منابع طبیعی نظیر آب و منابع انرژی، مشکلات محیط زیستی و نظایر آن قرار دارد، نقش علم و دانش و پژوهش که در دانشگاه ها جریان دارد، در مقابله با این چالش‌ها بسیاری کلیدی است.
وی ادامه داد: عبور از اقتصاد سنتی و دستیابی به اقتصاد دانش بنیان بدون نقش‌آفرینی محوری دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی و شرکت‌های دانش‌بنیان زایشی (spin-off) که در بستر دانشگاه‌ها رشد می‌کنند، میسر نیست. در سال‌های اخیر اساتید و دانش‌آموختگان جوان دانشگاه‌ها نقش پررنگی در دستیابی به دانش فنی محصولات با فناوری بالا و ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان و افزایش اشتغال مبتنی بر توسعه فناوری داشته‌اند.
فتوحی تصریح کرد: همه این دستاوردها، نشان‌دهنده نقش بی‌بدیل دانشگاه‌ها در دستیابی به استقلال، رفاه و امنیت برای کشور است، اما باید توجه داشت که ادامه این موفقیت‌ها و ارتقای این دستاوردها و حفظ پیشتازی کشور در علم و فناوری و نیز حل مشکلات اقتصادی، صنعتی و اجتماعی کشور در گروی توجه ویژه به نهاد دانشگاه و دانشگاهیان و فراهم آوردن زمینه مناسب برای رشد و تعالی آموزش و تحققات، توسعه دانش‌های بنیادی و کاربردی، تجاری‌سازی دستاوردهای علمی و تولید محصولات دانش‌بنیان در کشور است.
وی با بیان اینکه عدم توجه مناسب به جایگاه علم و دانشگاه، کشور را نه تنها از نظر اقتصادی و اجتماعی بلکه از نظر امنیتی نیز در معرض خطر جدی قرار خواهد داد، افزود: نیاز است که برای حل مشکلات و چالش‌های مهمی که دانشگاه‌های کشور با آن روبه‌رو هستند اهتمام ویژه‌ای به کار رود.
رئیس دانشگاه صنعتی شریف به برخی از مهمترین چالش‌هایی که در مقابل نهاد علم و تحقیق در کشور قرار دارد، اشاره کرد و ادامه داد: نخستین مشکل دانشگاه‌ها در حال حاضر کمبود منابع، فرسودگی تجهیزات و کاهش تدریجی منابع انسانی زبده است.
وی تصریح کرد: در شرایطی که بخش عمده منابع عمومی که به دانشگاه‌ها تخصیص داده می‌شود، باید صرف هزینه‌های جاری نظیر حقوق و مزایا و هزینه‌های اجتناب‌ناپذیر نظیر آب و برق و نگهداری ابنیه و خوابگاه و تغذیه شود، عملاً سهم چندانی برای انجام مأموریت‌های اصلی دانشگاه در حوزه‌های آموزش، پژوهش و فرهنگ باقی نمی‌ماند.
فتوحی گفت: درخشش دانشگاه‌ها در صحنه‌های علم و فناوری نیازمند تجهیزات مناسب و به‌روز، بودجه‌های تحقیقاتی مناسب، سرمایه‌گذاری برای زیرساخت‌ها و جذب نیروی انسانی زبده است و گرنه نهاد علم و تحقیق کشور به تدریج تحلیل می‌رود؛ برای این مشکل باید چاره‌ای عاجل اندیشید.
وی با بیان اینکه به فرمایش رهبر معظم انقلاب، دانشگاه محل آزاداندیشی است، گفت: برای شکوفایی اندیشه‌ها و ارائه پاسخ به نیازهای علمی و فناورانه کشور، باید دانشمندان و محققین کشور بتوانند با آزادی و آرامش به تحقیق بپردازند و نظریات علمی خود را در معرض نقد و اندیشه‌ورزی قرار دهند.
رئیس دانشگاه صنعتی شریف با تأکید بر اینکه کشوری رشد می‌کند که دانشمندان آن ارج بینند و بر صدر نشینند، اظهار کرد: حمایت جدی از توسعه علوم بنیادی و دانش‌های میان‌رشته‌ای و فرارشته‌ای از مهمترین بایدهای امروز کشور است؛ سرمایه‌گذاری در این حوزه‌ها، علاوه بر تأمین نیازهای تحقیقاتی و توسعه فناوری در کشور، می‌تواند بسیاری از دانش‌آموختگان نخبه دانشگاه‌ها را در این حوزه‌ها به کار گیرد و از مهارت آنان جلوگیری کند.
وی با تأکید بر اینکه دانشگاه‌های کشور مجموعه‌ای از توانمندی‌های مختلف ولی مکمل هستند، گفت: وضع و اعمال مقررات یکسان بر دانشگاه‌هایی با پتانسیل و توانمندی‌های متنوع، مسیر خلاقیت و نوآوری را برای دانشگاه‌ها تنگ می‌کند. ضروری است که با آمایش علمی کشور و توجه به شرایط نیروی انسانی، زیرساخت‌ها و موقعیت جغرافیایی، مسیر تعالی هریک از دانشگاه‌ها را جداگانه طراحی کرد. توجه ویژه‌ای که وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در برنامه ارائه شده خود به مجلس شورای اسلامی به این نکته داشته است، مایه امیدواری به تحول در این زمینه است.
فتوحی تصریح کرد: تضعیف نقش هیأت امنا و دخالت روزافزون دستگاه‌های حسابرسی و نظارتی در امور عالی و حتی تخصصی دانشگاه‌ها از موانع اصلی بروز خلاقیت‌ها، اجرای برنامه‌های نوین و انعطاف اداری – مالی دانشگاه‌ها برای به ظهور رساندن توانمندی‌های خود است. متأسفانه با گذشت زمان، نقش هیأت امنا در تعیین سیاست‌های کلان و جهت‌گیری‌های آینده دانشگاه کم‌رنگ و دخالت نهادهای بیرونی در امور دانشگاه افزوده شده است. امید می‌رود که با هدایت و درایت وزیر محترم علوم، تحقیقات و فناوری این چالش مهم از پیش پای دانشگاه‌ها برداشته شود.
رئیس دانشگاه صنعتی شریف افزود: افتخار می‌کنیم که در کنار آموزش کیفی در تراز جهانی، طلایه‌دار کارآفرینی و نوآوری دانش‌بنیان در کشور هستیم. بیش از 500 شرکت دانش‌بنیان که عمدتاً توسط دانش‌آموختگان همین دانشگاه ایجاد شده‌اند در ناحیه نوآوری شریف که بر کمک به رفع نیازهای کشور و کاهش وابستگی به خارج موجب اشتغال جوانان و جلوگیری از مهاجرت ایشان شده است.
وی ادامه داد: دانشگاه در برنامه راهبردی خود سرآمدی در آموزش، سرآمدی در پژوهش و فناوری و سرآمدی در اثربخشی اجتماعی را سرلوحه همه فعالیت‌ها قرار داده و در این مسیر بیش از پیش مصمم است.
فتوحی با بیان اینکه در این راستا دانشگاه توجه ویژه‌ای به لزوم تحول در شیوه‌های آموزش و پژوهش، بهبود نظام حکمرانی دانشگاه و ساختار و تشکیلات و حتی نحوه توسعه فضای فیزیکی و معماری ساختمان‌ها متناسب با مأموریت دانشگاه داشته است، گفت: برنامه‌های ویژه‌ای طراحی کرده و یا در دست اجرا داریم تقاضای همیشگی ما از مسؤولین نظام به ویژه وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، توجه ویژه به توانمندی‌های خاص این دانشگاه و فراهم کردن بسترهای اجرایی و قانونی برای ایفای نقش مؤثرتر آن در جامعه است.
انتهای پیام/
منبع: خبرگزاری فارس
