تهران (پانا) – معاون پرورشی و فرهنگی وزیر آموزش و پرورش با صدور پیام مهم و همه‌جانبه‌ای، ضمن تشریح تدابیر اتخاذشده برای ارتقای برنامه‌های تربیتی و ارائه خدمات مشاوره و روانشناختی، بر ضرورت حفظ و تقویت تعامل سازنده و صمیمانه همه اجزای نظام تعلیم و تربیت به‌ویژه مدرسه و اولیا با دانش‌آموزان تاکید کرد.
متن پیام اصغر باقرزاده که به صورت بخشنامه به ادارات کل ارسال شده، به شرح زیر است:
«همکاران محترم صف و ستاد، دانش‌آموزان و اولیای گرامی؛
سلام علیکم
ضمن گرامیداشت یاد و نام مجاهدان و ایثارگران دفاع مقدس، تبریک اعیاد بزرگ ماه ربیع خصوصاً میلاد مسعود نبی گرامی اسلام(صلی الله علیه وآله وسلم) و حلول بهار تعلیم و تربیت و با آرزوی موفقیت روزافزون در سال تحصیلی جدید، با عنایت به حضور میمون و مبارک دانش‌آموزان عزیز و امیدان آینده انقلاب در مدارس (بعد از 25 ماه دوری از مدرسه به دلیل همه‌گیری کرونا)،توجه شما عزیزان را به موارد مهم زیر جلب می‌کنم:
بررسی‌های دقیق علمی نشان داده است که عدم حضور دانش‌آموزان در مدارس و آموزش‌های صرفاً مجازی علاوه بر تأثیر در افت کیفیت آموزش، اثرات زیان‌بار و گاهی جبران‌ناپذیر در مسائل تربیتی و روانی دانش‌آموزان بر جای گذاشته است. از جمله مصادیق آن کاهش قابل توجه سطح تاب‌آوری بخشی از جامعه دانش‌آموزان، معلمان و حتی اولیای دانش‌آموزان و برخی تعارضات پیش‌آمده در مواجهات رودررو را می‌توان اشاره کرد؛ لذا اکیداً توصیه می‌شود ضمن رعایت قوانین و مقررات آموزش و پرورش و نظام تعلیم و تربیت، ضمن حفظ و تقویت تعامل سازنده و صمیمانه با دانش‌آموزان، فعال‌سازی نقش تربیتی اولیا، همکاری همه‌جانبه همه عوامل مدرسه، با سعه‌صدر بیشتر، فرصت هماهنگی و تعامل بهتر را برای دانش‌آموزان در شرایط جدید تحصیلی فراهم نمایید. بدیهی است بخشی از واکنش‌های احتمالی دانش‌آموزان که به دلیل ترک زیست بوم کرونا و قرار گرفتن در فضای حضوری شدن آموزش بوجود آمده؛ به مرور مرتفع خواهد شد.
تأکید می‌شود مدیران محترم مدارس با استفاده از تمامی ظرفیت‌ها و عوامل آموزشی، پرورشی و تربیت بدنی نسبت به برنامه‌ریزی آموزشی و پرورشی مناسب اقدام و پذیرش و هماهنگی حضور مطلوب دانش‌آموزان در زیست‌بوم جدید تعلیم و تربیت را فراهم آورده و تسهیل فرمایند.
معلمان محترم با در نظر گرفتن شرایط روانشناختی و جسمانی دانش‌آموزان نسبت به آغاز آموزش‌ها بصورت تدریجی و با در نظرگرفتن ویژگی های رشدی و همچنین رعایت تناسب آمادگی‌های لازم ذهنی و روانی دانش‌آموزان اقدام فرمایند.
استفاده از موقعیت‌های متنوع یادگیری و تربیت اعم از سفرهای تربیتی یک‌روزه و بازدیدهای علمی (با رویکرد پیشرفت‌های شکوهمند و شگرف علمی، فرهنگی، صنعتی، دفاعی و… دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی)، برنامه‌های ورزشی و تربیت‌بدنی و… ضمن غنی‌سازی اوقات تفریح و فراغت دانش‌آموزان در کاهش استرس، افزایش میزان تاب‌آوری و ارتقای جامعه‌پذیری دانش‌آموزان مؤثر خواهد بود.
بخش های مختلف وزارت آموزش و پرورش خصوصاً معاونت پرورشی و فرهنگی و معاونت تربیت‌بدنی و سلامت در همین راستا با بسیج تمامی منابع و امکانات و ظرفیت‌های تربیتی تمام‌ساحتی در گستره پهناور ایران اسلامی و در سراسر کشور عزیزمان، تلاش نموده‌اندتا حداکثر تسهیل در بهره‌مندی از خدمات و فضاهای پرورشی و ورزشی را فراهم نمایند. به مدیران محترم کل و رؤسای محترم شهرستان‌ها، مناطق و نواحی آموزش و پرورش تأکید می‌شود با برنامه‌ریزی لازم استفاده حداکثری از ظرفیت‌های پیش‌رو را به عمل آورند.
مشاوران محترم با برنامه‌ریزی، مدیریت و پشتیبانی اداره‌کل امور تربیتی، مشاوره و مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی و همکاران خدوم در سطوح مختلف صف تا ستاد، آمادگی ارائه خدمات مشاوره‌ای لازم در حوزه تربیتی، تحصیلی و کاهش آسیب‌های اجتماعی دانش‌آموزان را داشته و با تمام توان در کنار همکاران و اولیای عزیز باشند. در همین زمینه خط تلفن 1570 آماده ارائه خدمات شناسایی، غربالگری و مداخلات درمانی به ویژه در زمینه پیشگیری و کاهش آسیب‌های اجتماعی ناشی از کرونا و سایر ناهنجاری‌های اجتماعی می‌باشد.
مشاوران محترم مدارس در نظر داشته باشند که با آغاز سال تحصیلی جدید دانش آموزان پس از وقفه‌ای طولانی به صورت جدی پای به مدرسه و محیط آموزشی می‌گذارند. لذا توجه به بحث هیجانات و مدیریت هیجانی کودکان و نوجوانان امری جدی تلقی می‌شود.بنابراین پیشنهاد می‌شود که همکاران مشاوردر مدارس در ماه‌های اولیه سال جهت غنی سازی مهارت های مدیریت هیجان برنامه ریزی کرده و به صورت سیستمی تمامی عواملسهیم و موثر در سه ساختار خانواده، مدرسه و محیط اجتماعی را در برنامه ریزی های خود در نظر گیرند. برگزاری جلسات راهنمایی و مشاوره گروهی برای دانش آموزان معلمان و کارکنان مدارس، والدین و اعضای خانواده در زمینه مدیریت هیجان و همچنین پیشنهادات و راهکارهای موثر به مدیران مدارس جهت برنامه ریزی فعالیت ها و برنامه های تربیتی می تواند راهگشا باشد.
بر اساس پژوهش های انجام شده در زمینه تاب آوری کودکان و نوجوانان عواملی همچون خودمختاری و مسئولیت‌پذیری، داشتن نظم و صبر، خوشبینی، مهارت‌های حل مسئله، داشتن احساس هدفمندی، مرجع کنترل درونی، عزت نفس و اعتماد به نفس بالا، وجود حمایت از طرف خانواده، همسالان، محیط اجتماعی و محیط مدرسه، تعهد و انگیزش پیشرفت،وجود ارزش های مثبتی هم چون صداقت، مراقبت، مسئولیت، امانت، خود نظم دهی و شوخ طبعی و داشتن مهارت های تفکر انتقادی در ارتقای میزان تاب‌آوری کودکان و نوجوانان موثر است. بنابراینمشاوران محترم مدارس و اعضای تخصصی مراکز مشاوره و خدمات روانشناختی سراسر کشور در نظر داشته باشید که در برنامه‌ریزی‌های خود توجه به عوامل فوق اثربخش خواهد بود.
مدیران محترم مراکز مشاوره و خدمات روانشناختی استان‌ها و مناطق با توجه به اهمیت موضوع تاب‌آوری و مدیریت صحیح هیجانات کودکان و نوجوانان در شروع سال تحصیلی نسبت به برنامه‌ریزی جهت آموزش مشاوران مدارس با بهره گیری از اعضای تخصصی مراکز در قالب جلسات کارگاهی، تهیه و تولید محتواهای آموزشی در این زمینه اقدام نمایند.
بیش از ۷۱۲ مرکز مشاوره و خدمات روانشناختی دانش‌آموزان در تمامی استان‌ها، شهرستان‌ها، مناطق و نواحی کشور با حضور ۲۵۶۳ نفر از اعضای تخصصی و نیروهای توانمند حوزه مشاوره و روانشناسی آماده ارائه خدمات مشاوره‌ای و روانشناختی به دانش‌آموزان، والدین و اعضای خانواده دانش آموزان، معلمان و اعضای خانواده ایشان و همچنین کارکنان مدارس و ادارات آموزش و پرورش می‌باشند. بدیهی است در این مراکز برنامه‌های توانمندسازی در زمینه مدیریت هیجان و ارتقای تاب‌آوری دانش آموزان و والدین و معلمان و کارکنان مدارس در دستور کار قرار دارد.
بیش از 760 باب دارالقرآن الکریم دانش‌آموزی با حضور و فعالیت مربیان برجسته قرآنی و با مدیریت و برنامه‌ریزی اداره‌کل قرآن، عترت و نماز آمادگی ارائه خدمات تربیتی در حوزه این سه منشور نورانی را در سطوح به وجود آورد.
اردوگاه‌ها و کانون‌های فرهنگی و تربیتی، مراکز ورزشی و تربیت‌بدنی با مدیریت و برنامه‌ریزی ادارات کل ذیربط در سطوح ملی، استانی، شهرستان‌ها، مناطق و نواحی مختلف کشور آمادگی داشته باشند تا در ساعات اداری و ایام و اوقات فراغت دانش‌آموزان خدمات آموزشی، تربیتی و مهارت‌های اجتماعی و ورزشی و تفریحی لازم را به تمامی مدارس، دانش‌آموزان و همکاران عزیز ارائه نمایند. همچنین کارگاه‌های مهارت‌آموزی و خوداتکایی فعال مدارس متوسطه اول و دوم برای آموزش مهارت‌های شغلی مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
ظرفیت ویژه تشکل‌های دانش‌آموزی با برنامه‌ریزی و مدیریت سازمان دانش‌آموزی، سازمان بسیج دانش‌آموزی، اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانش‌آموزان و جمعیت جوانان هلال احمر که با تنوع و تکثر فعالیت‌های جذاب پذیرای علاقمندان به فعالیت‌های سیاسی، اجتماعی و فعالیت‌های جهادی هستند، نهایت استفاده مطلوب به عمل آید.
مربیان و معاونین محترم پرورشی و فرهنگی نسبت به طراحی و اجرای گفت‌و‌گوهای آزاد اجتماعی در کانون‌های فرهنگی هنری و نیز تشکل‌های دانش‌آموزی قانونی درون و برون مدرسه‌ای اقدام نماید.
ادارات انجمن اولیا و مربیان نسبت به ارتباط موثر با اولیای گرامی و استفاده از ظرفیت بی‌بدیل آنان با برگزاری کارگاه‌های ویژه توانمندسازی و همسوسازی اولیا در زمینه مسائل آموزشی، تربیتی، سیاسی و اجتماعی اقدام نمایند.
امید است با همفکری، همدلی و همکاری تمامی عوامل سهیم و مؤثر در امر مهم تربیت و ایجاد هم‌افزایی مطلوب شاهد سالی سرشار از شور و نشاط و شادابی و توفیقات بزرگ تربیتی باشیم. ان‌شاءالله.
ومن الله التوفیق وعلیه التکلان»
