مرور دانش‌آموز خبرنگاران پانا بر قیام خونین ۱۷شهریور(جمعه سیاه)

مشهد (پانا) – امروز سالروز قیام خونین ١٧ شهریور است و به همین مناسبت، دانش‌آموز خبرنگاران پانا بر اتفاقات آن روز مروری داشته‌اند.

در هفدهمین روز از شهریورماه سال ۱۳۵۷، زمانی که بوی گل سوسن و یاسمن‌های انقلاب اسلامی(انقلابی که در آستانه پیروزی بر رژیم منحوس پهلوی بود)، کوچه‌ها و خیابان‌های ایران را روز به روز بیشتر فرا می‌گرفت و مردان و زنان غیرتمند ایرانی با قیام‌های شجاعانه و برخاسته از مکتب عاشورا و کربلا، برای برقراری حکومت اسلامی و عزتمند تلاش می‌کردند.

در همین روزها و ۲۱ روز پس از واقعه آتش سوزی سینما رکس آبادان، دولت شریف امامی با اعلام ممنوعیت راهپیمایی، اعتراض مردم را برانگیخت، به طوری که آنها توسط روحانی‌ای به نام یحیی نوری در روز ۱۷ شهریور ۱۳۵۷ به خیابان‌ها آمدند و راهپیمایی گسترده‌ای را علیه پهلوی برگزار کردند. این درحالی بود که از ساعت۶ صبح روز جمعه، غلامعلی اویسی فرماندار تهران، حکومت نظامی اعلام کرده بود، اما با بی‌اعتنایی مردم مواجه شد و انقلابیون در محلات جنوبی تهران، خیابان ژاله پیشین (خیابان مجاهدین اسلام کنونی) و میدان ژاله (میدان شهدا کنونی) به تظاهرات پرداختند که منجر به سرکوب خونین تظاهرکنندگان توسط نیروهای نظامی شاهنشاهی شد.

امام خمینی(ره) در رابطه با این کشتار خونین، پیامی دادند و اعلام کردند: «چهره امروزه ایران گلگون است و دلاوری در تمام اماکن به چشم می‌آید. آری این چنین است. راه امیر مومنان علی(ع) و سرور شهیدان امام حسین(ع). ای کاش (خمینی) در میان شما بود و در کنار شما در جبهه دفاع برای خدای تعالی کشته می‌شد.»

با وجود کشتارهای صورت گرفته توسط رژیم پهلوی، جیمی کارتر، رئیس جمهور آمریکا طی تماسی با رضاشاه این عمل خشونت‌آمیز را تایید کرد.

۴۰۰۰ شهید در تظاهرات ۱۷شهریور

تعداد شهدای تظاهرات ۱۷ شهریور توسط «فرمانداری نظامی» وقت تهران ۸۷ نفر و مجروحین ۲۰۵ نفر اعلام شد. اما افکار عمومی معتقد بودند که در این روز بیش از ۴۰۰۰ نفر کشته شده‌اند. «میشل فوکو» فیلسوف فرانسوی نیز که برای پوشش دادن رویدادهای انقلاب در یک روزنامه ایتالیایی به محل حوادث رفته بود اعلام کرد که ۴۰۰۰ تن در این روز هدف گلوله قرار گرفته‌اند.

یک سال پس از این کشتار بزرگ و در هفدهم شهریورماه ۱۳۵۸ امام خمینی(ره) اعلام کرد: «یادتان نرود که ما یک ۱۷شهریور داشتیم. ۱۷ شهریور از«ایام الله»است و باید یادمان نرود این را. آنقدر شهید و خون دادیم ما آن روز و در مقابل اجانب و در مقابل وابستگان به اجانب.»

منابع: آرشیو روزنامه اطلاعات – کتاب تاریخ پایه نهم – ایکنا – ایمنا – تسنیم

* دانش‌آموز خبرنگاران: امیرعلی مقدم/ ملیکا اکبری