تهران (پانا) – یک روانشناس اجتماعی و مدرس دانشگاه با بیان اینکه برخی بحران‌هایی که در حوزه کنکور وجود دارد، به پدیده‌های محیطی از جمله رفتار والدین، رسانه‌ها، دوستان مدرسه و کلاس‌های کنکور مربوط است، گفت خانواده‌ها باید در ایام کنکور شرایط آرام و مساعدی را برای دانشآموز ایجاد کنند.
محمدرضا ایمانی در گفت‌وگو با پانا در آستانه برگزاری کنکور سراسری و بحران‌های روانی کنکور برای دانشآموزان کنکوری اظهار کرد: «در این زمینه باید چند مساله را در نظر گرفت. کنکور، به خودی خود، اضطراب و استرس دارد. وقتی ایام برگزاری کنکور می‌شود، دانشآموز خواسته یا ناخواسته با آن درگیر می‌شود و در این میان بسیاری از داوطلبان کنکور مهارت‌های لازم برای اینکه انعطاف‌پذیر باشند یا سازگاری داشته باشند و بتوانند استرس‌های خود را مدیریت کنند، کسب نکرده‌اند.»
این روانشناس اجتماعی با بیان اینکه برخی بحران‌هایی که در حوزه کنکور وجود دارد، به پدیده‌های محیطی از جمله رفتار والدین، رسانه‌ها، دوستان مدرسه و کلاس‌های کنکور مربوط است، گفت: «موضوعاتی است که به‌طور مداوم برای دانشآموز هجمه ذهنی ایجاد می‌کند و ناخواسته این هجمه‌ها سبب بی‌خوابی، بی‌قراری، عدم استراحت مورد نیاز بدن می‌شود و در سبک زندگی فرد اختلال ایجاد می‌کند و این اختلال‌ها با نزدیک شدن به کنکور بیشتر می‌شود.»
خانواده‌ها باید در ایام کنکور شرایط آرام و مساعدی برای دانشآموز ایجاد کنند
وی با تاکید بر اینکه خانواده‌ها باید در ایام کنکور شرایط آرام و مساعدی را برای دانشآموز ایجاد کنند، بیان کرد: «خانواده‌ها باید درگیری ذهنی برای فرزند خود در زمینه موضوعات، سوالات و تست‌ها ایجاد نکنند و واکنش‌های مثبت و منفی نیز ایجاد نکنند. بهترین حالت این است که خانواده، فضایی آرام و مساعد و توام با استراحت و تمرکز ایجاد کند تا درگیری ذهنی و فکری برای دانشآموز کنکوری ایجاد نشود.»
جامعه به افرد ماهر، توانا و خلاق در حوزه‌های مختلف کسب و کار نیاز دارد و حتما کنکور به تنهایی، دانشآموزان را خوشبخت نمی‌کند کمااینکه برخی افراد وقتی وارد دانشگاه شده و فارغ‌التحصیل می‌شوند و در نهایت وارد فضای کسب و کار می‌شوند، می‌بینند با مدرک دیپلم هم می‌توانستند آن کار را انجام دهند
ایمانی در ادامه تاکید کرد: «بسیاری از دانشآموزان کنکوری تشخیص می‌دهند که باید در چه شرایطی باشند و برخی از آنها آرام‌تر هستند و برخی‌ها درون‌گرا، حساس و زودرنج هستند که بازگو کردن کوچک‌ترین نکته به آنها می‌تواند در فکر و ذهنشان اختلال ایجاد کند، بنابراین نوع و سبک رفتار دانشآموزان نیز باهم کاملا متفاوت است.»
این مدرس دانشگاه خاطرنشان کرد: «دانشآموزان کنکوری باید بدانند وقتی وارد مرحله کنکور می‌شوند و در این آزمون بزرگ شرکت می‌کنند، بیشترین موضوعی که می‌تواند به آنها کمک کند استقرار آرامش است. زیرا مطالب درسی را خوانده‌اند و مطالعه را انجام داده‌اند. می‌توان گفت در ایام باقی مانده تا کنکور باید ساعات مطالعه کاهش یابد و تمرکز بر این باشد که مطالب مورد نیاز مرور شود زیرا این کار موجب می‌شود آرامش در درون فرد شکل بگیرد و تمرکز بالایی برای شرکت در این آزمون داشته باشد.»
وی ادامه داد: «وقتی درگیری‌های ذهنی فراوان پدیدار می‌شود و بی‌قراری‌هایی وجود دارد، باعث می‌شود که تمرکز فرد از بین برود و اتفاقات بدی برای او رخ دهد. بنابراین بهترین حالت این است که در ایام نزدیک به کنکور، دانشآموزان کنکوری تمرکز بیشتر و آرامش بیشتری داشته باشند. ورزش کردن، استراحت داشتن و درگیر نشدن با شبکه‌های اجتماعی و بی‌توجهی به شایعات درباره سوالات و مسایل پیرامونی باعث می‌شود دانشآموز تمرکز داشته باشند. بنابراین والدین باید بدانند هر چیزی که در سازگاری و تمرکز و استراحت فرزندشان اختلال ایجاد کند، آسیب‌زا است.»
نحوه برخورد والدین پس از قبول نشدن فرزندشان در کنکور
این روانشناس اجتماعی در ادامه درباره نحوه برخورد والدین پس از برگزاری آزمون و شکست داوطلبان در این آزمون گفت: «خانواده‌ها گاهی درخصوص حل مشکلاتی که برای فرزندان پیش می‌آید به مشاور و روانشناس مراجعه می‌کنند و موضوعات مختلفی مطرح می‌کنند. وقتی موضوعات بررسی می‌شود مشخص می‌شود ریشه بسیاری از مشکلاتی که در خانواده‌ها وجود دارد، همان پدران و مادران هستند. در واقع سبک فکری و ذهنی که والدین دارند، باید مناسب باشد.»
ایمانی افزود: «والدین باید بپذیرند که کنکور متقاضیان زیادی دارد و تعداد اندکی در آن قبول می‌شوند. پس این مسابقه به هوش، آمادگی مطالعاتی و امکانات برمی‌گردد. والدین هم در آن سهیم هستند و دخالت دارند. نمی‌توان گفت اگر دانشآموز موفق نشده فقط به‌دلیل هوش و استعداد بوده است. ضمن اینکه والدین باید بدانند موقعیت‌های دیگری هم وجود دارد ولی بر روی کنکور متمرکز شده‌اند.»
کنکور به تنهایی دانشآموزان را خوشبخت نمی‌کند
وی با طرح این سوال که آیا کنکور دادن و صرفا دانشگاه رفتن زمینه خوشبختی و موفقیت دانشآموزان را ایجاد می‌کند، گفت: «یکی از مسایلی که به‌صورت جدی وجود دارد این است که افراد در کشور، مهارت‌های لازم برای زندگی را نمی‌دانند. جامعه به افرد ماهر، توانا و خلاق در حوزه‌های مختلف کسب و کار نیاز دارد و حتما کنکور به تنهایی، دانشآموزان را خوشبخت نمی‌کند کمااینکه برخی افراد وقتی وارد دانشگاه شده و فارغ‌التحصیل می‌شوند و در نهایت وارد فضای کسب و کار می‌شوند، می‌بینند با مدرک دیپلم هم می‌توانستند آن کار را انجام دهند.»
این روانشناس اجتماعی تاکید کرد: «این تفکر در کشور ما طی چند سال اخیر وجود داشته و خیلی از خانواده‌ها هزینه‌های سنگینی را انجام می‌دهند تا فرزندشان در کنکور موفق شود. البته در بسیاری از موارد خانواده سرمایه‌گذاری کرده است تا دانشآموز پزشکی و مهندسی قبول شود اما داوطلب به هنر علاقه دارد. در حالی که صندلی دانشگاه را هم اشغال کرده و برای تحصیل وقت و انرژی گذاشته اما در نهایت هنگامی که فارغ‌التحصیل شده است در یک رشته دیگر مشغول به کار می‌شود. اگر والدین بدانند فرزندشان چه توانایی‌ها و استعدادهایی دارد و در چه مسیری موفق‌تر است، شاید بسیاری از این فشارها و هزینه‌هایی که وجود دارد مدیریت شود.»
بهترین حالت این است که در ایام نزدیک به کنکور، دانشآموزان کنکوری تمرکز بیشتر و آرامش بیشتری داشته باشند. ورزش کردن، استراحت داشتن و درگیر نشدن با شبکه‌های اجتماعی و بی‌توجهی به شایعات درباره سوالات و مسایل پیرامونی باعث می‌شود دانشآموز تمرکز داشته باشند
ایمانی تصریح کرد: «والدین باید بدانند اگر هر جایی به فرزندشان توهین کنند یا روحیه، عزت نفس و اعتماد به نفس او را بگیرند، هویت فرزندشان دچار اختلال می‌شود. اول اینکه فرد با خود مشکل پیدا می‌کند، دوم اینکه والدین نیز با او مشکل پیدا می‌کنند و سوم اینکه ممکن است در فرایندی از خانواده جدا شود یا با خانواده درگیری شدید پیدا کند. این مسایل شایسته نیست و والدین باید به هویت و شخصیت فرزند خود احترام بگذارند تا بتواند آدمی قوی باشد و از پس مشکلات برآید.»
والدین در تکامل شخصیت فرزندان نقش بزرگی دارند
این روانشناس اجتماعی با بیان اینکه والدین در تکامل شخصیت فرزندان نقش بزرگی دارند، گفت: «والدین می‌توانند پس از قبول نشدن فرزندشان در کنکور دو رفتار داشته باشند یا می‌توانند از زحمات فرزند خود تشکر کنند و به او بگویند که در فرصت دیگر بازهم آزمون خواهد داد که این مساله کمک می‌کند دانشآموز با اعتماد به نفس بالاتری مسیر را طی کند. دوم اینکه می‌توانند عزت نفس فرزندشان را تخریب کنند در صورتی که باید بدانند او قرار است در آینده ازدواج کند، روابط اجتماعی داشته باشد اما با تخریب عزت نفس مشکلات زیادی برای او ایجاد می‌شود و مسیر زندگی‌اش بهم می‌ریزد.»
