«اول به زورخانه چو رفتی زمین ببوس، آری زمین به‌نام جهان آفرین ببوس
پهلوانی به سن و سال نیست و به ورزش و جنسیت هم ربطی ندارد. گاهی مرام و اخلاق یک کودک از مردی کهن‌سال بهتر است.
پهلوانی 10 منشور دارد که نخستین آن «گذشت» است: انسان باید بتواند روی نفس خودش پا بگذارد.
دومی، «جوانمردی» است: اگر دیدی کسی مظلوم واقع شد باید حق او را بگیری.
سومین آن «ایثار» است: اگر جایی لازم بود باید بتوانیم از جانمان بگذریم؛ بسیاری از شهدا مانند شهید سردار سلیمانی در گود زورخانه در جوانی لنگ می‌بستند.»
آنچه خواندید را سید ابوالفضل حسینی، 15ساله، دانش‌آموز کلاس هشتم مدرسه علوی می‌گوید و به گفته خودش از وقتی به‌خاطر دارد در زورخانه بوده است.
با ابوالفضل درباره فرهنگ پهلوانی و ورزش‌های زورخانه‌ای گفت‌وگویی داشتیم که با هم می‌خوانیم.
«پهلوانی به سنّ و سال نیست. به ورزش و جنسیّت هم ربطی ندارد. گاهی مرام و اخلاق یک کودک از مردی کهن‌سال هم بهتر است. پهلوانی 10 منشور دارد که نخستین آن‌ها «گذشت» است. انسان باید بتواند روی نفس خود پا بگذارد. دوم «جوانمردی» است. اگر دیدی کسی مظلوم واقع شد، باید حق او را بگیری. سومین آن «ایثار» است. اگر جایی لازم بود، باید بتوانیم از جانمان بگذریم. بسیاری از شهدا مانند شهید سردار سلیمانی در گود زورخانه در جوانی لنگ می‌بستند.» آنچه را خواندید سیّد ابوالفضل حسینی، پانزده‌ساله و دانش‌آموز کلاس هشتم مدرسه‌ی علوی، می‌گوید. به گفته‌ی خود، از وقتی به خاطر دارد، در زورخانه بوده است. با ابوالفضل درباره‌ی فرهنگ پهلوانی و ورزش‌های زورخانه‌ای گفت‌وگو کرده‌ایم.
از چه زمانی و چه‌گونه با زورخانه آشنا شدی؟
حدود یک‌ونیم‌ساله بودم که پدرم دستم را می‌گرفت و به زورخانه می‌رفتیم. از چهارسالگی داخل گود می‌رفتم و در حد پازدن و چرخ‌زدن، بازی و ورزش می‌کردم امّا یک سال است در نتیجه‌ی استعدادیابی، به طور حرفه‌ای رشته‌ی «میل سنگین» را آغاز کرده‌ام.
چرا ورزش‌های زورخانه‌ای را انتخاب کردی؟
زورخانه مکتب انسان‌سازی است. بیشتر کسانی که زورخانه می‌روند عاشق هستند، عاشق حضرت علی(ع) و ائمه(ع). ما زورخانه‌ای‌ها هنگامی که وارد زورخانه می‌شویم باید وضو بگیریم و زمین را ببوسیم زیرا گود زورخانه جای مقدّسی است. در پایان ورزشمان هم که از گود بالا می‌آییم باز هم زمین را می‌بوسیم، به این معنی که اکنون که ساعتی ورزش کرده‌ایم و قوای جسمانی‌مان زیاد شده است نباید به خودمان مغرور شویم و از گود که بالا می‌آییم به کسی زور بگوییم یا کار بدی انجام دهیم.
چرا زورخانه گود دارد؟
دلیل وجود گود زورخانه این است که خانه‌ی خدا در گودی است و حضرت علی(ع) هم مولود کعبه است. بنابراین ما در ذکرخانه‌ی مولا علی(ع) در گود زورخانه ورزش می‌کنیم. این گودی هم‌چنین به نشانه‌ی گودال قتلگاه امام حسین(ع) و به این دلایل، از نظر اهالی زورخانه مقدّس است. در زورخانه گودها مختلف هستند. بیشتر گودها به‌ویژه در مشهد به احترام امام رضا(ع) هشت‌ضلعی هستند. گودهای شش‌ضلعی نیز به احترام شش‌گوشه‌ی قبر امام حسین(ع) ساخته می‌شوند.
به چه کسی مرشد می‌گویند؟
مرشدی بالاترین مقام زورخانه است. چون بزرگ‌ترین مرشد عالم هستی پیامبر(ص) است که هم به بهشت بشارت می‌دهد و هم از آتش جهنّم می‌ترساند. در زورخانه می‌گویند مرشدی بعد از پیامبر(ص)، مقام حضرت علی(ع) است. مرشد باید از گناهان کبیره و صغیره پاک باشد و سر وقت نماز بخواند. باید همه‌ی ورزش‌های زورخانه‌ای را بداند و از نظر اخلاق هم درجه‌یک باشد زیرا همه‌ی کسانی که به زورخانه می‌آیند مرید مرشد هستند و به او نگاه می‌کنند. مرشد باید دوره‌های موسیقی و آوازخوانی را هم گذرانده باشد.
در زورخانه چه ورزش‌هایی انجام می‌شود؟
رشته‌های زورخانه دوازده‌گانه است، مانند کبّاده (نماد کمان)، میل‌بازی با دو تا شش میل، میل‌گیری سنگین، سنگ (نماد سپر)، چرخ تیز و چرخ چمنی، میان‌داری، مرشدی (شامل حماسه‌خوانی و آوازخوانی و هنر مرشدی) و ورزش گروهی شامل پنج نفر که باید در اجرای هنرهای فردی کامل باشند.
جز ورزش در زورخانه چه فعّالیّت دیگری انجام می‌دهی؟
وزنه‌برداری را از دو سال پیش آغاز و تاکنون یک مقام سومی استان کسب کرده‌ام. در وزنه‌برداری در وزن 82-کیلوگرم، 50 کیلو وزنه‌ی یک‌ضرب و 65 کیلو دوضرب می‌زنم. درسم هم بد نیست و برنامه‌ریزی خوبی برای درس‌هایم دارم.
چه تلاش ویژه‌ای برای رسیدن به موفّقیّت کرده‌ای؟
بلافاصله پس از دو ساعت تمرین وزنه‌برداری، زودتر از دیگران با پدرم به زورخانه می‌روم و دو ساعت در گود زورخانه میل‌سنگین تمرین می‌کنم. تاکنون میل 30 کیلو هم زده‌ام.
از اهداف خود برایمان می‌گویی؟
هدفم ادامه‌ی رشته میل‌سنگین و وزنه‌برداری تا بالاترین سطح است. از هم‌سالانم هم می‌خواهم برای ورزش به زورخانه بیایند که هم رسم زندگی و اخلاق را یاد می‌گیرند هم آسیب بسیار اندکی دارد و خطری ندارد. از مسئولان تقاضا دارم در سیمای جمهوری اسلامی نیز ورزش‌های زورخانه‌ای را بیشتر نمایش و آموزش دهند. در این راه از پدرم و حاج‌آقا چوبدار، مؤسس زورخانه‌ی امیرکبیر، که خیلی مرا پشتیبانی کرده‌اند و از حاج‌آقا کاظمی در رشته‌ی وزنه‌برداری به علت کمک‌ها و حمایت‌هایش سپاسگزارم.
منبع: اداره کل آموزش و پرورش استان خراسان رضوی
