دومین همایش مشترک دبیرخانۀ کیفیت بخشی به درس فارسی در دورۀ اول متوسطه و فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی، با عنوان «همافزایی سرگروه های استانی درس ادبیات فارسی» روزهای 21 و 22 اردیبهشت ماه در فرهنگستان زبان و ادب فارسی برگزار شد.
به گزارش اداره اطلاع رسانی و روابط عمومی آموزش و پرورش کردستان، به نقل از دبیرخانة راهبری زبان و ادبیات فارسی متوسطۀ اول مستقر در استان کردستان، مراسم افتتاحیۀ همایش، ساعت 10 صبح روز چهارشنبه 21 اردیبهشت، در محل فرهنگستان زبان و ادب فارسی با حضور آقای دکتر حداد عادل برگزار گردید.
در آغاز برنامه خانم دکتر فریبا نامداری، دبیر دبیرخانۀ کشوری ادبیات فارسی و خانم دکتر دانشگر، مدیرگروه آموزش زبان و ادبیات فارسی فرهنگستان، ضمن خوشامدگویی به شرکت کنندگان، اهداف برگزاری همایش را بیان نمودند. در ادامه، جناب آقای دکتر حداد عادل، رئیس محترم فرهنگستان زبان و ادب فارسی دربارۀ اهمیت زبان و ادبیات فارسی و وظیفۀ آموزش و پرورش و معلمان در این زمینه نکاتی را بیان نمودند.
نخستین کارگاه را خانم دکتر دانشگر با عنوان «هویت ملی در کتابهای درسی متوسطۀ اول» برگزار کردند. وی در این کارگاه به بررسی جزئیات و نتایج پژوهشی پرداختند که طی دو سال بر روی کتابهای درسی انجام شده بود. طبق این پژوهش بحث زبان و ادبیات یکی از مهمترین مؤلفه های هویت ملی است. نتایج تحقیق مذکور به این سوال پاسخ میدهد که آیا کتاب درسی دغدغۀ هویت دارد یا خیر؟ سپس خانم دکتر نجفی عرب، مدیر گروه تألیف کتابهای فارسی، در پاسخ به نتایج پژوهش خانم دکتر دانشگر دربارۀ بحث هویت ملی و شیوۀ خط و نوشتن در کتاب فارسی، نکاتی را بیان نمودند.
در ادامه، ناظر کشوری جشنوارۀ خوارزمی، در جمع سرگروههای ادبیات استانهای کشور حضور یافت و شرکت کنندگان دربارۀ اهداف، شیوۀ برگزاری، نقاط ضعف و قوت جشنوارۀ خوارزمی با وی به بحث و گفت و گو نشستند.
کارگاه بعدی با تدریس دکتر محمد دبیر مقدم و با عنوان «تنوع زبانی ایران و آموزش زبان فارسی» برگزار گردید. دکتر دبیرمقدم ضمن ارائۀ مطالبی دربارۀ زبانهای ایران و جهان و ریشۀ زبانهای ایران، به بررسی تفاوتهای میان سه اصطلاح گویش، لهجه و گونه پرداخت. وی همچنین اذعان داشت که باید به گونه ای دیگر به آموزش زبان فارسی نگریست.
سرکار خانم‌ها سهیلا عابدینی و محدثه طاهری در کارگاه سوم، گزارشِ پژوهشِ گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی فرهنگستان را با عنوان «بررسی وضعیت درس املا در دورۀ اول متوسطه» ارائه نمودند. وی هدف از این پژوهش را که با همکاری دبیرخانۀ راهبری درس زبان و ادبیات فارسی متوسطۀ اول و با شرکت معلمان ادبیات سراسر کشور انجام شده است؛ بررسی وضعیت موجود درس املا در مدارس عنوان کرد.
از آنجا که بارم بندی امتحان درس فارسی در سال 1400 با پیگیریهای چندین سالۀ دبیرخانۀ کشوری ادبیات فارسی مستقر در استان کردستان، تغییر یافت و بارم بندی امتحان فارسی به جای 20 نمره شفاهی، به صورت «10نمره کتبی+10 نمره شفاهی» انجام میشود؛ در کارگاه چهارم به شیوۀ طراحی سوالات شفاهی امتحان فارسی پرداخته شد. جناب آقای دکتر بزدوده از اعضای دبیرخانۀ کشوری ادبیات فارسی دورۀ اول متوسطه، در این کارگاه به طور عملی و با بهره گیری از مشارکت حاضرانِ در جلسه، شیوۀ درست طراحی انواع سوالهای آزمون شفاهی درس فارسی را بررسی و ارائه نموده، به پرسشهای شرکت کنندگان پاسخ دادند.
در کارگاه «معلمان و پاسداشت زبان فارسی»، آقای دکتر علی شیوا تاریخچۀ کوتاهی دربارۀ واژه گزینی ارائه نمود و به همراه همکارشان، جناب آقای ظریف، دربارۀ کاربرد مصوبات فرهنگستان در کتابهای درسیِ متوسطۀ اول، نکات ارزنده ای را بیان نمودند.
در کارگاه پایانیِ روزِ اولِ همایش، با عنوان «چگونه فیلم ببینیم؟»، جناب آقای دکتر احمد رضوان دوست به چگونگی انتخاب فیلمهای مناسب، شیوۀ اندیشیدن در زوایای گوناگون فیلم و کشف پیام اصلی آن پرداختند. آموزش درست دیدن و تأکید بر نگاه نقادانه از موارد دیگری بود که ایشان دربارۀ آن مطالبی را ارائه نمودند.
در روز پنجشنبه 22 اردیبهشت، روز دوم همایش، شرکت کنندگان از کتابخانه و مرکز اسناد فرهنگستان بازدید کردند و مسئولان کتابخانه به معرفی بخش های مختلف مرکز اسناد پرداختند و به پرسش های حاضران پاسخ دادند.
نخستین کارگاه در روز دوم همایش، کارگاه «نگارش خلاق» بود. استاد هوشنگ مرادی کرمانی در این کارگاه پس از خواندن داستان« ابراهیم»، دربارۀ چگونگی انتخاب موضوع، درونمایه، شخصیت پردازی و شیوۀ داستان پردازی در آثارشان گفت و گو نمودند.
«جریانشناسی شعر معاصر» و گفت و گو با دکتر محمدرضا ترکی، دومین نشست این روز بود. شرکت کنندگان در زمینۀ ساختار و محتوای شعر معاصر، ضعف و قوت سروده های شاعران معاصر و چشم انداز آیندۀ شعر فارسی به بحث و گفت و گو نشستند.
در ادامۀ نشست های روز دوم، آقای مهندس کاظمی، معاون آموزش متوسطۀ وزارت آموزش و پرورش، آقای دکتر باقریان، مدیرکل دفتر برنامه ریزی و تألیف کتابهای درسی، و آقای دکتر یزدانی، مدیرکل دفتر دورۀ اول، در فرهنگستان حضور پیدا کردند. سرگروه های استانی درس فارسی مشکلات، محدودیتها و موانع موجود بر سر راه فعالیتهای گروه آموزشی را مطرح کردند. سپس آقای مهندس کاظمی و آقای دکتر یزدانی بر نقش مهم گروه های آموزشی تأکید نمودند و بر این باور بودند که نگاه متفاوتی که اکنون نسبت به گروه های آموزشی شکل گرفته است؛ سعی در برطرف کردن کمبودها و احیای گروه های آموزشی دارد. همچنین آقای دکتر باقریان این گفت وگوها را همدلانه و زمینه ساز ایجاد یک موقعیت مناسب برای بحث و تبادل نظر دانستند. وی ضمن دفاع از عملکرد گروه تألیف، برای ادامۀ همکاری با فرهنگستان زبان و ادب فارسی اعلام آمادگی نمودند.
در ادامۀ نشست ها سرکار خانم دکتر نامداری، دبیر دبیرخانۀ کشوری ادبیات فارسی، گزارشی از عملکرد دبیرخانۀ کشوری ادبیات و مهم ترین دستاوردها و فعالیت های انجام شده، برنامه های کوتاه مدت و بلند مدت و کارهای در دست اقدام ارائه نمودند. وی ضمن برشمردن انتظارات و درخواست های دبیرخانه از وزارت آموزش و پرورش و فرهنگستان زبان و ادب فارسی، بر همکاری متقابل دبیرخانه با نهادهای مذکور برای تحقق اهداف و پیشبرد برنامه های مورد نظر دبیرخانه تأکید نمود.
پس از سخنان خانم دکتر نامداری، جناب آقای دکتر حداد عادل اهداف و فعالیت های ارزندۀ فرهنگستان را از گذشته تاکنون برشمردند و به معرفی تألیفات و کتاب های جدید فرهنگستان در زمینه های مختلف از جمله فرهنگ لغت و واژه گزینی پرداختند. وی در ادامه به پرسش های حاضران پاسخ دادند.
دبیرخانۀ ادبیات از مدرسان تدریس تلویزیونی که از آغاز شیوع کرونا تاکنون با پشتیبانی و همراهی اعضای دبیرخانه به بهترین شکل تدریسها را ارائه داده اند؛ تقدیر به عمل آورد. همچنین از حضور مؤثر سرکار خانم دکتر فاطمی، معاون محترم متوسطة اول، قدرشناسی شد.
در پایان نشست ها، نتایج فراخوان برنامۀ عملیاتی دبیرخانۀ ادبیات در سال 1400-1401 اعلام شد؛ طراحان برتر سوالات امتحانی معرفی شدند و از آن‌ها تقدیر شد.
گفتنی است در اولین روز برگزاری همایش، شرکت کنندگان از کتابخانۀ ملی بازدید کردند و ضمن آشنایی با بخش های مختلف کتابخانه، از چگونگی عضویت در این کتابخانه و استفاده از امکانات و خدمات این مجموعه آگاه شدند.
